DIRKSLAND – Echte daklozen zijn er niet veel op Goeree-Overflakkee. Misschien twee of drie. Maar het aantal ‘bankslapers’ is aanzienlijk groter. Zeker tussen de veertig en vijftig. Voor deze kwetsbare jongvolwassenen was de laatste tijd geen opvang meer op het eiland. Maar er is hoop voor deze doelgroep die tussen wal en schip valt. In Huize Salem, een pand in de Voorstraat te Dirksland waar tot voor kort cliënten van Sjaloom Zorg woonden, kunnen ze vanaf september hun leven een nieuwe richting geven.
‘Bankslapers’ worden ze genoemd. Ze voldoen niet aan de voorwaarden van op Goeree-Overflakkee werkzame hulpverlenende organisaties. De dichtstbijzijnde opvang is in Spijkenisse, een voorziening met een gigantische wachtlijst.
Tja, waar kun je dan terecht? Op de bank bij een van je lotgenoten, in een schuurtje of in een auto. Dan slaap je hier, dan slaap je daar. Bjørn Noordzij, een van de initiatiefnemers voor de opvang in Dirksland, heeft het over het informele netwerk. “Ze proberen elkaar te ondersteunen en te helpen, waardoor ze lang buiten de reguliere hulpverlening blijven en de problemen toenemen. De jongeren komen in een overlevingsmodus en doen dingen die niet verstandig zijn. Het netwerk is een soort familie die voor elkaar zorgt. Ze zitten op het hele eiland, in ieder dorp.”
Buiten de boot
Met wat voor problemen hebben deze jongeren tussen pakweg 18 en 35 jaar te maken? “Het gaat om multiproblematiek”, zegt mede-initiatiefnemer Keesjan de Kruijf. “Deze doelgroep valt op allerlei vlakken buiten de boot.
Denk aan een onveilige thuissituatie met verslaafde ouders, slechte ervaringen met de hulpverlening, een IQ dat niet meewerkt, licht verstandelijke beperkingen, trauma’s, psychische problemen, problemen met de emotieregulatie, financiële problemen, middelengebruik om te verdoven… We hebben het over een groep in nood. Zonder oplossing worden de problemen op het gebied van gezondheid en veiligheid alleen maar groter. Dat kunnen wij niet laten gebeuren.”
Wat valt er te doen aan de uitzichtloze situatie waarin deze veertig tot vijftig jongvolwassenen verkeren? Noordzij: “Wat wij allebei in ons werk ervaren – Keesjan is ambulant hulpverlener en ik werk als manager bij Goed voor Goed – is dat nabijheid belangrijk is. Als je naar de mens kijkt, als je echte aandacht geeft, kun je dingen veranderen waarvan andere mensen denken dat het niet kan. Je gaat naast ze staan en bouwt een relatie op. Na een periode van rust werken we aan een gezonder leven met dagbesteding en zonder schulden.”
Een extra mijl
De Kruijf: “Je wandelt mee met mensen die zijn vastgelopen en begeleidt ze individueel op alle leefgebieden. Tijdelijk. Hoelang? Zo kort als mogelijk, zo lang als nodig. We werken op basis van een plan waar de jongere de regie over heeft. Wij zeggen: we zien toekomst in jou, we hebben er vertrouwen in dat je inzicht krijgt in je kwaliteiten en capaciteiten, dat je leert ontdekken waartoe je in staat bent. We gaan een extra mijl met je. Daarbij kleuren we een beetje buiten de lijntjes. Dan krijg je dynamiek.” Het team bestaat uit zeven of acht professionele begeleiders.
We moeten het met z'n allen doen
Een veilige woonplek met intensieve begeleiding, buiten de reguliere hulpverlening en financiering om, hoe realiseer je dat? Noordzij en De Kruijf, die elkaar kennen uit het wereldje van de hulpverlening, staken de koppen bij elkaar, gingen in gesprek met bijvoorbeeld Stichting Ontmoeting, Sjaloom Zorg en de reclassering én wisten ondernemers en burgers te betrekken bij hun initiatief. Ze vonden een pand in Dirksland, dat plaats biedt aan dertien bewoners.
Noordzij: “Dit is voor de volle honderd procent een burgerinitiatief. Samen pakken we hier op het eiland de handschoen op. We proberen de gemeente ook mee te krijgen, maar die neemt een afwachtende houding in.” De Kruijf: “De mensen over wie we het hebben zijn een onderdeel van de gemeenschap. Wij willen verbinden door de doelgroep te leren hoe de maatschappij in elkaar zit en door mensen uit de omgeving iets te laten betekenen voor de jongeren, bijvoorbeeld door te komen koken.”
Met z’n allen
De opening is op 1 september, maar nu al melden vrijwilligers zich aan. Noordzij en De Kruijf ontvingen ook een wasmachine. Zomaar, van iemand die hun initiatief een warm hart toedraagt. “We zijn afhankelijk van de hulp vanuit de gemeenschap”, zegt Noordzij. “It takes a village to raise a child. We moeten het met z’n allen doen. De buurt reageert positief, al zijn er ook wel mensen die het spannend vinden. Maar we gaan met duidelijke regels werken.”
Op de gevel aan de Voorstraat in Dirksland zal de naam Huize Salem niet verdwijnen. Wel komt er een naam bij, waarschijnlijk op een bordje naast de voordeur. Daarop staat Kairos, de naam die Bjørn Noordzij en Keesjan de Kruijf hun initiatief hebben gegeven. Het betekent: het juiste moment om een verandering teweeg te brengen.